در تعریف بیماری  واسکولیت ها گفته می شود ، “واسکولیت ها یک سری بیماری های خود ایمن و مزمن هستند که در آن ها بعلت التهاب  دیواره عروق (شریان ها و وریدها)، بیماران مبتلا به علائمی میشوند که ممکن است در هر کدام از سیستم های بدن مثل پوست و مخاط، مفاصل، چشم، گوش، سلسله اعصاب، قلب، ریه، کلیه ها، دستگاه گوارش و بالاخره سایر سیستم ها ایجاد بشود و سبب مراجعه بیمار به پزشک می شوند و بر حسب اینکه کدام یک از سیستم ها درگیر بشوند، بیمار به متخصص آن رشته مراجعه می نماید”.

اگر این تعریف را قبول داشته باشیم در درمان واسکولیت ها باید همه رشته ها دخالت داشته باشند. در این میان متخصصین یک رشته باید متولی تشخیص و درمان و پیگیری این بیماری ها باشند و با توجه به اینکه روماتولوژی، رشته ایست که در رابطه با بیماری های خود ایمن و مولتی سیستم کار می کند و واسکولیت ها بیماری های خود ایمن و مولتی سیستم می باشند، لذا لازم است روماتولوژیست ها متولی این بیماران باشند و در صورت لزوم با متخصصین سایر رشته ها مشاوره نمایند.

وقتی با یک بیمار مبتلا به واسکولیت برخورد می کنیم، با توجه به مزمن بودن بیماری و این که در اکثر واسکولیت ها بیشتر بیماران را خانم ها تشکیل می دهند و از نظر روانی بسیار آسیب پذیر می باشند، مهم ترین اقدام این است که بتوانیم با آن ها و اطرافیان آن ها ارتباط خوبی برقرار نمائیم. برای بیمار و خانواده آن ها بر حسب شرائط اجتماعی، فرهنگی و تحصیلات آن ها و اینکه تا چه اندازه بتوانند با واقعیات برخورد منطقی داشته باشند و بیماری را قبول بکنند، باید توضیح داده شود. امروزه با توجه به این که دسترسی به کامپیوتر برای خیلی از بیماران امکان پذیر است، در صورتی که شرائط فوق اجازه بدهد، بهتر است بیماران به سایت های مناسب راهنمائی شوند.

واسکولیت ها اسامی متعدد و انواع مختلفی دارند ولی سعی می شود انواع مهم و شایع آن ها را خیلی خلاصه توضیح بدهیم:

الف- واسکولیت های هیپرسنسیتیویتی یا لکوسیتوکلاستیک: اکثرا پوست را گرفتار می کند و در آن وریدچه ها و شریانچه ها درگیر می شوند. علائم آن بصورت لکه های پوستی خارش دار یا بدون خارش بوده و اکثر اوقات بر روی پاها و ساق ها بوجود می آید و با ایستادن و راه رفتن تشدید می یابد. گاهی اوقات زخم می شوند و با ترشح همراه است. وقتی با چنین بیمارانی برخورد می شویم، لازم است مطمئن شویم بیماری اولیه خطرناک مثل بیماری های خونی، عفونی و ایمونولوژیک وجود نداشته باشد. در چنین مواردی لازم است بیمار به روماتولوژیست معرفی بشود و بر اساس شواهد بالینی و آزمایشگاهی بیماری های اولیه فوق رد شوند. در اکثر موارد با توصیه های بهداشتی و دستورات جزئی بیماری کنترل می شود و احتیاج به داروهای سنگین نیست.

ب- واسکولیت های نکروز دهنده (شدید): در این موارد رگ های کوچک، متوسط تا بزرگ در گیر می شوند و در اثر التهاب دیواره رگ ها، انسداد نسبی تا کامل مجرای رگ ها پیش می آید و منجر به انسداد نسبی تا کامل خونرسانی به اعضاء می شود و بر حسب اینکه برای کدام یک از اعضاء چنین اتفاقی بیفتد، علائم بالینی گرفتاری آن عضو ایجاد می شود. از آنجا که رگ های خونی در همه اعضاء وجود دارند، ممکن است علائم در همه بافت ها و اعضاء اتفاق بیفتد (مولتی سیستم). در چنین مواری، گرفتاری سلسله اعصاب، کلیه ها، قلب، عروق، ریه و دستگاه خونساز برحسب شدت درگیری، بیشترین علامت بالینی و بیشترین خطر را ایجاد خواهد کرد و لازم است درمان سنگین صورت گیرد. مثلا ممکن است بیمار با فلج مغزی یا فلج یک اندام مراجعه بکند. ممکن است فشار خون خیلی بالا داشته باشد. ممکن است انفارکتوس قلبی داشته باشد. ممکن است سرفه و دفع خلط خونی داشته باشد. ممکن است مبتلا به التهاب شدید کلیه یا کبد بشود و نارسائی کلیه یا کبد ایجاد بشود. ممکن است بعلت انسداد شریان های روده ها، انفارکتو روده ها ايجاد بشود و روده ها سياه بشوند و منجر به سوراخ شدگي روده ها بشود. ممكن است كمخوني خيلي شديد يا كاهش شديد كارآئي دستگاه خونساز داشته باشد.

در اين موارد بر حسب شدت گرفتاري اعضاء ، درمان هاي شديد مثل تجويز كرتن با مقادير زياد، داروهاي سركوب كننده ايمني مثل سيكلوفسفامايد يا آزاتيوپرين، پلاسمافرز يا دادن ايمونوگلوبولين و يا تجويز داروهاي بيولوژيك توصيه مي شود.

از بيماري هاي اين گروه مي توان به بيماري هاي وگنر، پان آرتريت گرهي (PAN) ، ميكروسكپيك پان و چرج اشتروس اشاره كرد. البته اين بيماري ها تفاوت هائي با هم دارند ولي اساس كلي بيماري زائي و علائم و درمان آن ها تقريبا يكسان است.

ج- بيماري بهجت: علائم بيماري بهجت شامل آفت مكرر دهان، آفت دستگاه تناسلي، گرفتاري چشمي بصورت التهاب حفرات چشمي و ته چشم، درد و تورم مفاصل، درد يك طرفه يا دو طرفه لگن و درد ستون فقرات، لخته شدن وريدهاي اندام ها يا اعضاء داخلي و گاهي گرفتاري اعضاء حياتي مثل ريه، قلب، مغز، دستگاه گوارش و سلسله اعصاب مي باشد. در بيماري بهجت وريدچه ها، شريان چه ها و رگ هاي كوچك تا متوسط گرفتار مي شوند و بر حسب شدت گرفتاري رگ ها و علائم فوق درمان هاي خفيف تا شديد لازم است.

د- بيماري هنوخ شوئن لاين: در اين بيماري معمولا شريان چه ها ، وريدچه ها گرفتار مي شوند. بيماري اكثرا در بچه ها مي باشد ولي بزرگسالان هم ممكن است گرفتار بشوند. بيماري با علائم پوستي بصورت لكه هاي كوچك قرمز رنگ مي باشد كه بر روي ساق ها و ران ها ايجاد مي شود ولي ممكن است در همه جا ظاهر بشود. از علائم ديگر درد و تورم مفاصل مي باشد كه اكثر اوقات در مچ پا ها و پاها مي باشد ولي ممكن است در مفاصل ديگر نيز باشد. از علائم مهم ديگر اين بيماري درد شكمي مي باشد. اكثر اوقات درد خفيف تا متوسط مي باشد ولي ممكن است بصورت درد شكمي حاد تظاهر نموده و با شكم جراحي خود را نشان بدهد. معمولا بيماري سير خوش خيم دارد و درمان شديد احتياج ندارد، ولي گاهي اوقات ممكن است كليه و ساير اعضاء نيز گرفتار بشود و لازم باشد درمان هاي شديد و طولاني مدت انجام گيرد.

ه- واسكوليت رگ هاي بزرگ: در اين گروه واسكوليت ها رگ هاي بزرگي مثل رگهاي جمجمه اي، و رگهائي كه به مغز خونرساني مي كنند و رگ هاي آئورت و شاخه هاي آن در گير مي شوند و از آنجا كه رگ هاي بزرگي هستند و در اثر التهاب مجراي آن ها بسته مي شود، خونرساني به يك منطقه بزرگ بدن دچار اشكال مي شود. از بيماري هاي اين گروه مي توان به واسكوليت تمپورال و واسكوليت تاكاياسو اشاره كرد. در واسكوليت تمپورال بيمار معمولا با حال عمومي بد، تب، لاغري شديد، درد عمومي، سردرد شديد، گاهي از بين رفتن ديد و بر حسب مسدود شدن رگ در بعضي اعضاء با اختلالات گوارشي، كليوي، ريوي، قلبي يا مغزي مراجعه مي كند.

در واسكوليت تاكاياسو، آئورت و شاخه هاي آن گرفتار مي شوند و برحسب ميزان گرفتاري و محل شريان مبتلا، با علائم آن مراجعه ميكند. شايع ترين شرياني كه گرفتار مي شود، شريان زير بغلي مي باشد كه موجب از بين رفتن نبض مي شود و به آن بيماري بدون نبض (Pulse less disease) مي گويند. گاهي نبودن نبض بطور اتفاقي و در جريان گرفتن فشار خون مشخص مي شود.

درمان واسكوليت هاي نكروز دهنده (نكروزانت): اصول كلي درمان واسكوليت هاي نكروزانت تقريبا يكسان و عبارتست از:

8- عفونت ها: با توجه به اين كه در واسكوليت ها بعلت خود بيماري و داروهاي تجويز شده، اختلال ايمني وجود دارد لازم است در هر بار ويزيت به عفونت ها دقت زيادي بشود و بخصوص در صورت وجود تب هاي طولاني در صورت لزوم اقدامات لازم به عمل آيد. به بيماران بايد توصيه شود، در صورتي كه سرفه هاي طول كشنده داشته باشند، اگر دفع خلط (بخصوص اگر خوني باشد) داشته باشند، فورا مراجعه نمايند. در اين بيماري ها به عفونت هاي فرصت طلب بخصوص سل و قارچ ها وساير عفونت هاي فرصت طلب بايد توجه ويژه داشت.

B– استفاده از داروها: 

اگر دستگاه هاي حياتي (مثل كليه، سلسله اعصاب، قلب، ريه و دستگاه خونساز) گرفتار نشده باشند، از تركيبات ضد مالاريا به عنوان داروي زمينه اي استفاده مي شود. در حال حاضر در ايران هيدروكسي كلروكين بصورت قرص هاي 200 ميلي گرمي وجود دارد و براي يك بيمار بالغ 400 ميلي گرم ميتوان تجويز نمود. همچنين قرص هاي كلروكين فسفات 250 ميلي گرم يا كلروكين 150 ميلي گرم موجود است كه در اين صورت يك قرص در روز مي توان استفاده نمود. در صورتي كه گرفتاري سيستم مينور شديد باشد، و يا به اين داروها مقاوم باشند ممكن است لازم شود از داروهاي زمينه اي سنگين تر مثل داروهاي شيمي درماني نيز استفاده شود.

1- داروهاي زمينه اي:

براي بيمار مبتلا به واسكوليت ها، از نظر درمان داروئي، لازم است يك يا چند داروي زمينه اي شروع بشود و برحسب اينكه كدام سيستم گرفتار باشد، تجويز داروئي متفاوت است.

9- تصحيح عادت هاي غلط و تشويق به عادات خوب: به بيماران توصيه مي شود كه سيگار نكشند، الكل نخورند، در صورت چاق بودن از مصرف چربي ها، نشاسته و مواد قندي خود داري نمايند. ورزش هاي سبك را با توجه به شدت بيماري و گرفتاري سيستم هاي مختلف انجام بدهند و از موارد مختلف تفريحي استفاده نمايند. براي اينكه اين موارد بخوبي براي بيماران توجيه بشود بهتر است آنها را براي شركت در كلاس هائي كه از طرف مسئولين پزشكي برگزار مي شود يا كلاس هائي كه از طرف همكاران محترم دانشگاهي تشكيل مي شود، ترغيب كرد.

A– اقدامات عمومي:

1- پيگيري منظم بيمار: با توجه به مطالب فوق، بيمار آموزش ديده است كه با كمك خودش و راهنمائي هاي پزشك مي تواند زندگي شاد و آرامي داشته باشد و برحسب اين كه بيماري چقدر شديد باشد، هر چند وقت لازم است به پزشك خودش مراجعه نمايد. فواصل ويزيت بيمار بر حسب شدت بيماري از چند روز تا چند ماه و حتي بعضي اوقات كه گرفتاري اعضاء حياتي مثل سلسله اعصاب و كليه وجود داشته باشد هر دو هفته تا يك ماه مي باشد. گاهي لازم است بيمار مبتلا به واسكوليت هاي خطرناك بطور اورژانس بستري بشود. وقتي بيماري فروكش مي يابد و خاموش مي شود مي توان نوبت ويزيت را هر يك تا سه ماه كرد و يك قانون كلي براي تعيين فواصل ويزيت بيمار وجود ندارد. هدف از پيگيري ها اين است كه:

a- ببينيم بيماري واسكوليت چقدر فعال است؟

b- آيا عوارض داروئي وجود دارد يا نه؟

c- آيا بيماري هاي همراه ديگري وجود دارد يا نه؟

در بيماري واسكوليت نكروزانت يك اصل كلي را بايد در نظر داشت. به بيمار لازم است توصيه شود كه اگر مشكلي داشته باشد فورا مراجعه نمايد و در صورت عدم دسترسي به روماتولوژيست، مي تواند به متخصص داخلي و يا پزشك عمومي مراجعه نمايد و با نشان دادن خلاصه پرونده خود به همكاران پزشكي مي توان از همفكري و راهنمائي هاي آنها بهره گرفت.

لطفا در صورتي كه سوالات بيشتري باشد از طريق سايت تماس بگيريد.

2- رژيم غذائي: برحسب اينكه كليه گرفتار باشد، فشار خون وجود داشته باشد، ديابت و بالا بودن چربي و كلسترول وجود داشته باشد و اضافه وزن داشته باشد، رژيم غذائي متفاوت است. رژيم غذائي بيماران دستور يكساني ندارد و برحسب مورد تصميم گيري مي شود. ولي بطور كلي رژيم غذائي در حدي بايد باشد كه بيمار اضافه وزن پيدا نكند و در صورتي كه ديابت و چربي خون بالا داشته باشد و كليه مبتلا باشد يا نباشد، دستورات لازم را رعايت نمايد.

3- ورزش: عدم تحرك كه معمولا در حالات شديد بيماري بوجود مي آيد موجب كاهش شديد توده عضلاني و پوكي استخوان مي شود و بيماران اغلب اوقات احساس خستگي شديد مي كنند. در چنين مواقعي براي بيماران لازم است برنامه هاي مناسب ورزشي با كمك متخصص فيزيك پزشكي ريخته شود و بخصوص آنها را از نظر جسمي و رواني پشتيباني نمود.

4- كلسيم و ويتامين D : از آنجا كه اكثر واسكوليت ها بيماري التهابي مي باشند و تعداد زيادي از بيماران تحت درمان با كرتن و داروهاي سركوب كننده ايمني هستند، لازم است در صورتي كه منع مصرف نداشته باشد، تمام بيماران تحت درمان با 1000 تا 1500 ميلي گرم كلسيم + 400 تا 800 واحد ويتامين D در روز قرار گيرند.

5- ويتامين ها: در بعضي شرائط كه بيمار بي اشتهائي شديد دارد و يا مدت هاي طولاني تحت درمان هاي سنگين بوده است ممكن است لازم شود از ويتامين هاي مختلف بر حسب مورد استفاده شود.

6- درمان فشار خون و آترواسكلروز: در هر نوبت ويزيت لازم است فشار خون بيمار گرفته شود و بر حسب نياز درمان گردد. گاهي در واسكوليت هاي رگ هاي متوسط و بزرگ بيماران مبتلا به فشار خون هاي بالا مي شوند و يكي از عواملي كه موجب بدتر شدن پيش آگهي بيماري مي شود، فشار خون بالا مي باشد. لذا لازم است بيماران بطور جدي تحت مراقبت و درمان از نظر فشار خون باشند. همچنين در آنهائي كه مدت هاي زيادي تحت درمان و پيگيري بوده اند، لازم است از نظر آترواسكلروز پي گيري شوند.

7- درمان بيماري متابليك: در صورتي كه بيمار چربي خون بالا، كلسترول بالا، مرض قند، اسيد اوريك بالا و ساير بيماري هاي متابليك داشته باشد بايد درمان بشود.

8- عفونت ها: با توجه به اين كه در واسكوليت ها بعلت خود بيماري و داروهاي تجويز شده، اختلال ايمني وجود دارد لازم است در هر بار ويزيت به عفونت ها دقت زيادي بشود و بخصوص در صورت وجود تب هاي طولاني در صورت لزوم اقدامات لازم به عمل آيد. به بيماران بايد توصيه شود، در صورتي كه سرفه هاي طول كشنده داشته باشند، اگر دفع خلط (بخصوص اگر خوني باشد) داشته باشند، فورا مراجعه نمايند. در اين بيماري ها به عفونت  هاي فرصت طلب بخصوص سل و قارچ ها وساير عفونت هاي فرصت طلب بايد توجه ويژه داشت.

9- تصحيح عادت هاي غلط و تشويق به عادات خوب: به بيماران توصيه مي شود كهسيگار نكشند، الكل نخورند، در صورت چاق بودن از مصرف چربي ها، نشاسته و مواد قندي خود داري نمايند. ورزش هاي سبك را با توجه به شدت بيماري و گرفتاري سيستم هاي مختلف انجام بدهند و از موارد مختلف تفريحي استفاده نمايند. براي اينكه اين موارد بخوبي براي بيماران توجيه بشود بهتر است آنها را براي شركت در كلاس هائي كه از طرف مسئولين پزشكي برگزار مي شود يا كلاس هائي كه از طرف همكاران محترم دانشگاهي تشكيل مي شود، ترغيب كرد.

1- داروهاي زمينه اي:

براي بيمار مبتلا به واسكوليت ها، از نظر درمان داروئي، لازم است يك يا چند داروي زمينه اي شروع بشود و برحسب اينكه كدام سيستم گرفتار باشد، تجويز داروئي متفاوت است.

• اگر دستگاه هاي حياتي (مثل كليه، سلسله اعصاب، قلب، ريه و دستگاه خونساز) گرفتار نشده باشند، از
• تركيبات ضد مالاريا به عنوان داروي زمينه اي استفاده مي شود. در حال حاضر در ايران هيدروكسي كلروكين بصورت قرص هاي 200 ميلي گرمي وجود دارد و براي يك بيمار بالغ 400 ميلي گرم ميتوان تجويز نمود. همچنين قرص هاي كلروكين فسفات 250 ميلي گرم يا كلروكين 150 ميلي گرم موجود است كه در اين صورت يك قرص در روز مي توان استفاده نمود.
• در صورتي كه گرفتاري سيستم مينور شديد باشد، و يا به اين داروها مقاوم باشند ممكن است لازم شود از داروهاي زمينه اي سنگين تر مثل داروهاي شيمي درماني نيز استفاده شود.

توضيح مهم: افرادي كه از اين داروها استفاده مي كنند لازم است هر يكسال معاينه چشم بشوند تا مطمئن بشوند دارو در چشم آنها رسوب نكرده باشد. پزشك شما با فرم هاي مخصوص شما را به چشم پزشك معرفي خواهد كرد.

B- اگر دستگاه هاي حياتي مثل كليه، سلسله اعصاب، قلب، ريه و دستگاه خونساز گرفتار باشند لازم است از داروهاي سركوب كننده سيستم ايمن (شيمي درماني) استفاده بشود و برحسب شدت ضايعات نوع داروها متفاوت خواهد بود.

2- كرتن ها:

A – اگر دستگاه هاي حياتي (مثل كليه، سلسله اعصاب، قلب، ريه و دستگاه خونساز) گرفتار نشده باشند و فقط علائم سبك وجود داشته باشد (مثل واسكوليت هاي هيپرسنسيتيويتي يا هنوخ شوئن لاين يا بيماري بهجت بدون گرفتاري چشم يا اعضاء حياتي) مي توان براي او كرتن شروع نكرد. ولي اگر علائمي مثل خستگي شديد، درد يا تورم مفصلي، بي اشتهائي يا علائم پوستي يا علائم گرفتاري سروزها را داشته باشد ميتوان از كرتن با دوز پائين از 5 تا 15 ميلي گرم پردنيزولون شروع كرد.

توضيح مهم: بطوركلي بهتر است استراتژي درماني بر استفاده هرچه كمتر در تجويز كرتن باشد.

B – اگر دستگاه هاي حياتي مثل كليه، سلسله اعصاب، قلب، ريه و دستگاه خونساز گرفتار باشند لازم است از كرتن با دوزهاي بالا استفاده بشود. در اين موارد برحسب شدت بيماري ممكن است لازم بشود از پالس متيل پردنيزولون 500 تا 1000 ميلي گرم براي سه تا چند روز استفاده بشود. همچنين ممكن است لازم بشود از پردنيزولون يك تا دو ميلي گرم بازاء هر كيلوگرم وزن در روز استفاده گردد. در اينجا هم توصيه مي شود بر حسب وضعيت بيمار، استراتژي درماني در كاهش هرچه سريع تر كرتن باشد.

3- داروهاي ضد التهابي غير كرتني (NSAIDs):

گاهي بر حسب شرائط بيمار لازم است از NSAIDs ها استفاده بشود. مثلا وقتي يك بيمار از درد هاي مفصلي – عضلاني يا درد پرده هاي پوشاننده دستگاه هاي حياتي (سروزها) شكايت دارد و به هر علت نمي خواهيم از كرتن استفاده نمائيم يا نمي خواهيم ميزان كرتن را بالا ببريم مي توان از NSAIDs استفاده كرد. وقتي از اين داروها استفاده مي شود بايد به عوارض آن ها دقت بشود.

توضيح مهم: وقتي از اين داروها استفاده ميشود بايد مواظب كليه، كبد و دستگاه گوارش باشيم.

4- پلاسمافرزيز و IVIg :

گاهي اوقات كه گرفتاري يك دستگاه حياتي به اقدامات معمول جواب نمي دهد، در حالات شديد بيماري لازم است از پلاسمافرزيز يا IVIg استفاده نمائيم.

5- داروهاي بيولوژيك:

در بعضي شرائط خاص كه بيماري به اقدامات فوق مقاوم باشد مي توان از داروهاي بيولوژيك و داروهاي آنتي CD20 و آنتي CD22 استفاده كرد.

6- درمان پوكي استخوان:

يكي از مهمترين بخش هاي درماني توجه به پوكي استخوان و شكستگي استخوان ها و پيشگيري يا درمان آن مي باشد. همانطور كه در مباحث فوق گفته شد در صورتي كه ممنوعيت نداشته باشد تقريبا براي همه بيماران لازم است كلسيم و ويتامين D شروع بشود. علاوه برآن بر حسب ميزان تراكم استخوان از بي فسفونات ها نيز لازم است استفاده شود. خوشبختانه امروزه در بازار ايران انواع بي فسفونات هاي خوراكي يا تزريقي با نيمه عمرهاي متفاوت و با قيمت هاي متفاوت وجود دارد و بر حسب وضع بيمار مي توان از آن ها بهره گرفت. همچنين اگر بيمار به هر علت نتواند اين تركيبات را استفاده بكند و يا مدت طولاني از اين تركيبات استفاده كرده باشد مي توان از داروهاي ديگر براي پوكي استخوان مثل كلسيتونين، رالوكسيفن، PTH ، استرانتيوم رانلات و بالاخره دنوسوماب نيز استفاده كرد.

C– سندرم آنتي فسفوليپيد: از آنجا كه بعضي بيماران مبتلا به واسكوليت مبتلا به لخته هاي وريدي يا شرياني مي شوند، همواره بايد مواظب سندرم آنتي فسفوليپيد باشيم. در اين موارد آزمايش آنتي كارديوليپين با عيار بالا مثبت است و بيماران مستعد ايجاد لخته در وريدها و شريان هاي خود هستند. در شرح حال بيمار بايد در باره سقط هاي مكرر نيز پرس و جو كرد.

D– واكسيناسيون:

واكسن هاي پروتئيني، قندي و ويروس يا باكتري كشته شده (مثل انفلوآنزا، پنوموكوك، هپاتيت B، حصبه، هاري، سياه سرفه، وبا و كزاز) را در صورت لزوم مي توان بكار برد ولي بايد توجه داشته باشيم كه بعلت مصرف كرتن و داروهاي شيمي درماني ميزان پادتن توليد شده در اين بيماران كافي نخواهد بود. در بيماراني كه بيماري فعال دارند و دوزهاي بالاتر از 20 ميلي گرم پردنيزولون براي بيش از مدت دو هفته مصرف مي كنند و داروهاي شيمي درماني نيز استفاده مي كنند، از تجويز واكسن هاي زنده (مثل سرخك، اوريون، سرخجه، فلج اطفال، آبله مرغان و آبله) بايد خودداري نمود.

E– حاملگي، قرص هاي ضد حاملگي و HRT :

1- اجازه حاملگی وقتی داده شود که بیماری 6 ماه خاموش باشد.

2- آز آنجا که قرص های ضد حاملگی حاوی استروژن می توانند، توصیه می شود از تجویز این قبیل قرص ها در بیمارانی که سابقه لخته عروق دارند، خودداری بشود. در صورتی که مجبور به مصرف این قبیل ترکیبات باشیم بهتر است از قرص هائی که استروژن آن ها کم و پروژسترون بیشتری دارد استفاده شود، تا ریسک ایجاد لخته کاهش یابد.

3- بیمارانی که سابقه میگرن، رینود، لخته های عروقی و سندرم آنتی فسفولیپید دارند، بهتر است از قرص های ضد حاملگی استفاده نکنند.

ک- خلاصه:

1- واسکولیت ها یک سری بیماری های التهابی، مزمن و مولتی سیستم هستند و لازم است از همه فوق تخصصی ها در درمان آن ها استفاده شود.

2- متولی این بیماران روماتولوژیست ها می باشند و در مواقع ضروری لازم است با سایر تخصص ها مشاوره بشود. برای بیماران لازم است منابعی وجود داشته باشد تا در مواقع ضروری بتوانند با آنها تماس بگیرند.

3- آموزش نقش بسیار مهمی در درمان و پیگیری این بیماران بازی می کند.

4- بیمار مبتلا به واسکولیت از نظر درمان داروئی لازم است از داروهای زمینه ای، کرتن و داروهای ضد التهابی غیر کرتنی به موقع و با دوزهای مناسب استفاده نماید. همچنین در مواقع ضروری از داروهای اختصاصی و بیولوژیک نیز استفاده شود.

5- درمان بیماری های همراه مثل سندرم آنتی فسفولیپید، عفونت ها، پیشگیری و درمان از پوکی استخوان و شکستگی ها، واکسیناسیون مناسب، انتخاب صحیح روش های ضد حاملگی، استفاده صحیح در بکار بردن قرص های ضد حاملگی و HRT از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

منابع:

کتاب واسکولیت ها. تالیف دکترفرهاد شهرام. از انتشارات مرکز تحقیقات روماتولوژی ، دانشگاه علوم پزشکی تهران

مطالعه بیشتر

بیماری روماتیسمی بهجت

سندرم بهجت چیست؟